Τύποι δερματικών όγκων

Οι δερματικοί όγκοι διακρίνονται σε καλοήθεις και κακοήθεις. Παρακάτω παρατίθενται οι συνηθέστεροι αυτών.

Καλοήθεις δερματικοί όγκοι

• Σπίλοι (ελιές): Παρουσιάζουν διαφορετικό χρώμα, μέγεθος και υφή και μπορεί να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Κάποιες ελιές μπορεί να εξαλλαχθούν σε έναν κακοήθη επιθετικό όγκο, το μελάνωμα. Αυτό συμβαίνει αν παρουσιαστεί κάποια αύξηση στο μεγέθους τους, ασυμμετρία ή ακανόνιστα όρια ή κάποια αλλαγή στο χρώμα και την υφή.
• Θηλώματα: Είναι μισχωτά (κρεμαστή ρίζα) ογκίδια μικρού μεγέθους σε καφετί απόχρωση ή του δέρματος που αναπτύσσονται συνήθως στην περιοχή του στήθους, της μασχάλης, του λαιμού και της βουβωνικής χώρας, δηλαδή σε περιοχές όπου μπορεί να αναπτυχθεί υψηλή υγρασία και θερμότητα. Είναι δυνατόν να μεταδοθούν εξ επαφής.
• Μελαγχρωματικές κηλίδες: Όταν τα μελανοκύτταρα που υπάρχουν στο δέρμα πολλαπλασιάζονται, αυξάνεται η παραγωγή της μελανίνης και δημιουργούνται κηλίδες με σκούρο καφέ χρώμα που εκτείνονται κυρίως στα χέρια, το στήθος, το πρόσωπο και το λαιμό. Οι δημοφιλέστερες μελαγχρωματικές κηλίδες είναι οι κηλίδες γήρανσης, οι φακίδες και οι πανάδες (μέλασμα).
• Κύστες: Είναι εξογκώματα που περιέχουν μια παχύρευστη, κίτρινη ουσία, το σμήγμα και εντοπίζονται συνήθως στην πλάτη, το πρόσωπο ή το λαιμό. Οι κύστες μπορεί να οφείλονται σε απόφραξη των πόρων, τον τραυματισμό του δέρματος, δερματικές παθήσεις ή και στο εσωτερικό γύρισμα της τρίχας. Στην περίπτωση που μία κύστη μολυνθεί σχηματίζεται περιμετρικά μία κόκκινη, ελαφρώς διογκωμένη επιφάνεια που προκαλεί πόνο, το απόστημα.
• Λιπώματα: Είναι μικρά εξογκώματα λίπους που αναπτύσσονται υποδόρια, κάτω από την επιδερμίδα. Εμφανίζονται συχνότερα στον αυχένα, στον κορμό και στα αντιβράχια. Γενικά είναι ακίνδυνοι, εκτός αν παρατηρηθεί αύξηση του μεγέθους τους ή ευρύτερη επέκταση των λιπωμάτων στο σώμα.
• Δερματοΐνωμα: Πρόκειται για σκληρά κατά την αφή ροζ οζίδια που έχουν την μορφή σπίλων και το μέγεθος μίας φακής. Συνήθως εμφανίζονται στα άκρα αλλά εντοπίζονται και στην περιοχή της κεφαλής. Τα σκουρόχρωμα δερματοϊνώματα μπορεί να δημιουργήσουν την εντύπωση μελανώματος.
• Νευροΐνωμα: Είναι μικρά, στρογγυλά και μαλακά ογκίδια των νεύρων που εμφανίζονται σε διάφορα σημεία του κορμού και των άκρων σποραδικά. Τα νευροϊνώματα, πιο σπάνια, μπορεί να αποτελέσουν ένδειξη της κληρονομικής νόσου του Von Reclinghausen (μετάλλαξη του γονιδίου NF1).
• Σμηγματορροϊκή κεράτωση: Είναι γνωστή και ως “σμηγματορροϊκή μυρμηκιά” και εμφανίζεται σαν καφές, μαύρες ή κίτρινες κηλίδες με μυρμηκιώδη όψη στο πρόσωπο, το τριχωτό της κεφαλής, τους ώμους, την πλάτη, το στήθος και το λαιμό. Συνήθως οι σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις αυξάνονται αριθμητικά και δημιουργούν μια τραχιά επιφάνεια.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των καλοηθών δερματικών όγκων αφαιρούνται συντηρητικά ή χειρουργικά για λόγους αισθητικής. Ωστόσο θα πρέπει να παρακολουθούνται και να ελέγχονται συνεχώς για να αποτραπεί κάθε κίνδυνος υποτροπής και μετατροπής τους σε κακοήθεις όγκους.

Κακοήθεις δερματικοί όγκοι

• Βασικοκυτταρικό  Καρκίνωμα (BCC): Πρόκειται για τον πιο διαδεδομένο τύπο καρκίνου του δέρματος που εμφανίζεται στον κορμό, τα άκρα, το πρόσωπο και ευρύτερα την κεφαλή, όπως και στον τράχηλο. Συνήθως σχηματίζει μία κόκκινη επιφάνεια πάνω από την οποία αναπτύσσεται μια πληγή ή κρούστα που επιμένει και δεν επουλώνεται. Είναι διηθητικός και προκαλεί τοπική καταστροφή στους υποκείμενους ιστούς χωρίς να εξαπλώνεται.
• Ακανθοκυττατικό Καρκίνωμα (SCC): Είναι μία από τις πιο επιθετικές μορφές καρκίνου του δέρματος που στην όψη μοιάζει με εκείνη του βασικοκυτταρικού καρκινώματος. Είναι ένα ερυθρό ογκίδιο με εξέλκωση που σχηματίζει μια κρούστα που συνεχώς αιμορραγεί. Εντοπίζεται κυρίως στα χείλη, τα αυτιά, το κεφάλι και τον τράχηλο και πιο σπάνια στα άκρα και τον κορμό. Εξελίσσεται σχετικά γρήγορα και ενδέχεται να προκαλέσει μετάσταση σε άλλα σημεία του σώματος και κυρίως στους λεμφαδένες.
• Μελάνωμα: Αποτελεί τον πιο σπάνιο αλλά και πιο επιθετικό καρκινικό μόρφωμα του δέρματος. Εμφανίζεται ως ένας νέος ή παλιός σπίλος (ελιά) που έχει εξελιχθεί με ακανόνιστο σχήμα και παρουσιάζει κάποια αλλαγή στο χρώμα, το μέγεθος και την υφή. Συνήθως παρατηρείται συχνή αιμορραγία και εξέλκωση. Αν και μπορεί να αναπτυχθεί σε διάφορα σημεία του σώματος, συνήθως εντοπίζεται στην πλάτη, το πρόσωπο και τα άκρα, καθώς επίσης και τα γεννητικά όργανα. Σε προχωρημένο στάδιο είναι δυνατόν να προκαλέσει μετάσταση σε άλλα σημεία του σώματος και κυρίως στους λεμφαδένες.

Η θεραπεία των δερματικών όγκων

Η επιλογή της θεραπείας θα εξαρτηθεί από το θέση, το μέγεθος και το σχήμα του δερματικού όγκου, την ηλικία του ασθενή και τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης. Ορισμένες θεραπείες που μπορούν να εφαρμοστούν στις επιφανειακές και πρώιμες βλάβες είναι οι ακόλουθες:

• Κρυοθεραπεία
• Διαθερμοπηξία
• Χειρουργική αφαίρεση με laser
• Συντηρητική αγωγή με φάρμακα

Προτιμώμενη όμως μέθοδος είναι η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης σε υγιή όρια, έτσι ώστε να αποσταλεί για βιοψία και να εξακριβωθεί η φύση της δερματικής βλάβης.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί η σοβαρότητα με την οποία πρέπει να αντιμετωπίζονται οι δερματικοί όγκοι και η ανάγκη της πρώιμης ανίχνευσης και διάγνωσης που μπορεί να σώσει ζωές. Είναι απαραίτητο να διατίθεται στοχευμένα η πληροφορία για τους δερματικούς όγκους, έτσι ώστε το ευρύ κοινό να ενημερώνεται, να προβληματίζεται και να ανατρέχει στο γιατρό για την προσπέλαση και εξάλειψή τους.